تظاهرات آلرژی غذایی در کودکان و شیرخواران
آلرژی غذایی یک مشکل رایج در میان کودکان و شیرخواران است که سیستم ایمنی بدن آن‌ها به اشتباه به برخی پروتئین‌های غذایی به‌عنوان تهدید واکنش نشان می‌دهد. این واکنش‌ها می‌توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند و گاهی ممکن است زندگی کودک را تهدید کنند. به همین دلیل، تشخیص و مدیریت صحیح این آلرژی‌ها بسیار مهم است.
علائم آلرژی غذایی در کودکان
علائم آلرژی غذایی به طور کلی به دو نوع تقسیم می‌شوند: واکنش‌های سریع (IgE-mediated) و واکنش‌های تأخیری (non-IgE-mediated).
- واکنش‌های سریع (IgE-mediated): این واکنش‌ها معمولاً ظرف چند دقیقه تا دو ساعت پس از مصرف ماده غذایی آلرژن رخ می‌دهند و شامل:
- تورم لب‌ها، صورت و چشم‌ها
- کهیر یا قرمزی پوست
- درد شکمی، اسهال یا استفراغ
- واکنش‌های شدید مانند آنافیلاکسی، که با مشکلات تنفسی، تورم گلو و افت فشار خون همراه است. این وضعیت اضطراری نیاز به تزریق آدرنالین (اپی‌پن) دارد.
- واکنش‌های تأخیری (non-IgE-mediated): این واکنش‌ها ممکن است چند ساعت یا حتی روزها بعد از مصرف غذا ظاهر شوند. علائم شامل:
- تشدید اگزما
- استفراغ و اسهال دیرهنگام
- علائم گوارشی مزمن مانند سندرم انتروکولیت ناشی از پروتئین غذایی (FPIES)، که می‌تواند منجر به استفراغ شدید و کاهش انرژی در کودک شود.
مواد غذایی رایج در ایجاد آلرژی
از مواد غذایی که بیشتر باعث آلرژی در کودکان می‌شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شیر گاو
- تخم مرغ
- بادام زمینی
- سویا
- گندم
- ماهی و غذاهای دریایی
- کنجد
- خردل
در بین ایرانیان شایع ترین آلرژی های غذایی به میگو گزارش شده است، سپس زرده تخم مرغ و شیرگاو در درجه دوم و سوم قرار میگیرند.
تشخیص و درمان
تشخیص آلرژی غذایی معمولاً از طریق مشاهده علائم بالینی و انجام آزمایش‌های پوستی یا خون برای بررسی وجود آنتی‌بادی‌های خاص (IgE) انجام میشود. بنابراین فقط برای آلرژِی غذایی فوری که مرتبط با IgE میباشد تست تشخیصی استاندارد و قابل اعاماد وجود دارد ولی برای آلرژی های غذایی که از نوع تاخیری هستند، هیچ تست تشخیصی استانداری وجود ندارد و باید مشاهده بالینی تحت نظر متخصص آلرژی و تغذیه صورت بگیرد. لازم به ذکر است که تست های آلرژی مانند بسیاری از تست های آزمایشگاهی خطا دارند و ممکن است مثبت کاذب یا منفی کاذب نشان دهد، بهمین دلیل معرفی اصولی و بررسی علائم بالینی دقیق شیرخوار یا کودک تحت نظارت مشاور تغذیه ای که با متخصص آلرژی فرزندتان در ارتباط است، اهمیت بسیار بالایی دارد.
تشخیص و درمان آلرژی های غذایی نیازمند یک فرآیند تیمی میباشد، که مشاور تغذیه شما براساس دستور متخصص ایمیونولوژیست و گوارش برنامه معرفی مواد غذایی با آلرژی زایی بالا را طراحی کند و سپس تظاهرات بالینی که طی مواجهه با ماده غذایی دیده شده را به پزشکتان گزارش دهد. بدین صورت مدیریت آلرژی غذایی فرزندتان بسیار راحتتر میشود.
برای اطلاعات بیشتر درباره علائم و مدیریت آلرژی غذایی در کودکان، به منبع انجمن آلرژی استرالیا مراجعه کنید.